Column Harrie Rietman

12 januari 2020

Dode ridders…

In de buurt van Zwartewaterklooster liggen ridders begraven. Tenminste…misschien. Na de slag bij Ane in 1227 zouden, volgens de kronieken, een aantal dappere mannen daar hun laatste rustplaats hebben gevonden. Mooi verhaal en beslist de moeite van het onderzoeken waard.

Een aantal maanden geleden heb ik me, in de Stadskoerier, druk gemaakt over het feit dat de provincie en de gemeente het plan hadden om, vlakbij Zwartewaterklooster, de mogelijkheid te bieden een landhuis te bouwen in het open weidelandschap. Kwetsbare natuur, die beschermd diende te worden. Aanvankelijk leek het college weinig gevoelig voor deze argumenten, maar gelukkig kwam er steun uit onverdachte hoek. De bewoners van Zwartewaterklooster kwamen in verzet, Heemschut bracht een zienswijze in en ook de Archeologische Vereniging Zwartewaterland kwam met sterke argumenten; vanwege de mogelijke aanwezigheid van waardevolle archeologische elementen (begraven ridders) verdiende dit gebied onaangetast te blijven.

Zoals het spreekwoord al zegt, de gestage druppel holt de hardste steen, zo ging het ook nu. Het college van Zwartewaterland kwam op haar schreden terug, gevolgd door de provincie. Er wordt niet gebouwd bij Zwartewaterklooster. Daarvoor verdienen zowel gemeente als provincie een groot compliment. Maar al te vaak hoor je: ‘Ze doen toch wat ze willen en alles is allang beslist’. Uit het bovenstaande blijkt dat dit niet waar is; er wordt wel degelijk geluisterd naar de wensen van belanghebbenden.

De vlag kan dus uit? Jawel, want het gewenste resultaat is bereikt, Zwartewaterklooster blijft ongerept. Maar toch… Als die Drenten in 1227 die ridders nu eens niet in een moeras zouden hebben gelokt en een kopje kleiner gemaakt… (Bisschop Otto werd zelfs gescalpeerd)? Als een aantal van die ridders nu eens niet bij Zwartewaterklooster begraven zou liggen, wat dan? Zou er dan gewoon een landhuis gebouwd mogen worden op die schitterende plek? Dat zou ondenkbaar moeten zijn. Wanneer je daar rondloopt of fietst en die prachtige natuur ervaart, dan ga je daar toch niet extra van genieten door wat er in de bodem verborgen zou kunnen liggen? Natuurwaarden hebben, net als archeologische waarden, zelfstandig recht op bescherming. Dus ook als er geen ridder, zelfs geen schildknaap, bij Zwartewaterklooster is begraven, zou nog steeds het buitengebied ongerept moeten blijven.

Of de gemeente en de provincie ook die keus zouden hebben gemaakt? Dat weten we niet en dat hoeven we ook niet te weten. Dat danken we, bijna 700 jaar later, toch maar mooi aan die dode ridders.