Geachte voorzitter, geacht college, leden van de raad én inwoners van
Zwartewaterland;
In het hart van onze politieke filosofie ligt de overtuiging dat een sterke sociale
structuur de basis vormt voor een gezonde en veerkrachtige samenleving. Wij
geloven dat het onze plicht is om te zorgen voor de meest kwetsbaren onder ons, om
te streven naar gelijke kansen voor iedereen én om een gemeenschap te bouwen
waarin solidariteit en omkijken naar elkaar belangrijke kernwaarden zijn.
Voordat ik verder ga wil ik een oprecht woord van dank uitspreken aan onze
ambtelijke organisatie. Hun inzet en toewijding verdient onze erkenning en
waardering. Hun professionaliteit en harde werk zijn de stille motoren die de
gemeente draaiende houden.
Klimaat en energie
Langzaam maar zeker krijgen de in het verleden gemaakte afspraken over de opwek
van duurzame energie in onze gemeente gestalte. Wij als Raad hebben
programmeringsafspraken gemaakt met onze provincie, met als grootste doel om zelf
de controle te houden in onze eigen gemeente. Hiermee zorgen we ervoor dat er nu
geen windmolens geplaatst worden in de polder Mastenbroek en het zoekgebied
nabij Zwartsluis. Er blijft echter maar één zoekgebied Wind over, welke gelegen is in
Genne-Holten. Wij beseffen ons terdege dat er veel op de bewoners van dit gebied
afkomt en dat wij veel van hen vragen. Van de gebiedsbegeleider hebben wij
vernomen dat er meerdere initiatieven zijn voor het bouwen van windmolens, maar
dat dit nog geen gelopen race is. Als PvdA zien wij graag een lokaal initiatief slagen,
zodat de opbrengsten van de opgewekte energie in onze gemeente kunnen blijven.
Hierbij gaat het niet alleen om grondeigenaren of bewoners binnen een beperkt
gebied, maar zien wij ook een duidelijke rol voor de lokale energiecoöperatie. Maar
er is haast geboden; vanaf 1 april 2025 wordt het gebied opengesteld en kunnen ook
commerciële initiatieven van buitenaf met een plan komen. Omdat wij niet willen dat
hier de lasten worden gedragen en de lusten elders terecht komen, roepen wij ons
college op om strak in te zetten op één gezamenlijk lokaal initiatief.
Woningbouw
Onlangs zijn we bijgepraat over het nieuwe woonbehoefteonderzoek. Klip en klaar
wordt het duidelijk dat we vooral in Zwartsluis nog een klus te klaren hebben. De
woonbehoefte is hier gestegen van 125 naar 170 tot 190 woningen, echter het
aanbod van nieuwe woningen blijft hier zwaar bij achter. Wij verwachten dat er op
zeer korte termijn, en daarmee bedoelen we dit jaar nog, helderheid komt over
nieuwe woninglocaties in Zwartsluis, zodat we niet nog langer aan het lijntje
gehouden worden. Dan komt het citaat van Jan Schaeffer tóch weer van pas, want
“in gelul kun je niet wonen”.
Sociaal Zwartewaterland
In 2023 is de gemeente gestart met het opzetten van een sociaal wijkteam in
Zwartsluis. Ook al bevindt de pilot zich nog in de ontwikkelfase, zijn wij als PvdA
benieuwd naar de resultaten. Destijds hebben wij aangegeven mee te willen denken
aan de invulling ervan, dit aanbod staat nog steeds.
Onze regering is voornemens de onlangs geïntroduceerde Spreidingswet af te
schaffen. Wij verwachten niet dat de stroom vluchtelingen hiermee tot een abrupt
einde zal komen en zien graag dat ons college haar verantwoordelijkheden hierin
neemt. Als PvdA zien we de voordelen van één grote centrale opvanglocatie maar
we begrijpen ook dat meerdere kleinere locaties wellicht op meer draagvlak onder de
bevolking kunnen rekenen. En draagvlak is ontzettend belangrijk. Uit recent verleden
weten we dat Zwartewaterland een groot hart heeft, waar het gaat om opvang van
vluchtelingen. In ieder geval betekent solidariteit dat je er bent, wanneer je
medemens je nodig heeft. Solidariteit betekent echter ook dat je niet één collega-
gemeente, lees Ter Apel, het probleem van de opvang laat oplossen.
In onze gemeente zijn er veel voorzieningen beschikbaar voor inwoners die het
financieel minder hebben. Toch blijkt uit de jaarrekening dat deze gelden,
bijvoorbeeld voor de energietoeslag, niet volledig benut worden. Waarom laten
inwoners geld liggen wat beschikbaar is voor hen? Zijn zij soms niet voldoende op de
hoogte van de beschikbaarheid ervan? Misschien zijn de kanalen, zoals de
gemeentelijke website en de Stadskoerier, niet voldoende om iedereen te bereiken.
Ook kan het zijn dat gebruikte taal te ingewikkeld is en moeten wij deze
vereenvoudigen. Het kan helpen wanneer we meer het keukentafelgesprek voeren.
Voor een groeiend deel van onze bevolking is Nederlands een vreemde taal.
Meertalige brochures zou hierin kunnen helpen. Graag horen wij van het college
welke verbeteringen zij zien op dit punt.
Financiën
Onze gemeente staat er financieel goed voor; 2023 sluiten we af met een positief
saldo van 8,9 miljoen euro. Van dit bedrag wordt een aanzienlijk deel doorgeschoven
naar de algemene reserves (4,29 miljoen). Je zou bijna denken dat de algemene
reserves een doel op zich aan het worden is, wanneer is de pot vol genoeg om
tegenvallers op te vangen? Als PvdA zijn wij van mening dat dit onze kans is om de
opgebouwde reserves (deels) in te zetten en iets terug te doen voor onze inwoners.
Te denken valt aan de aanpak van achterstallig onderhoud van wegen en paden of
andere openbare voorzieningen. Zijn wij de enige partij met deze mening?
Een andere meevaller kwam uit de hoek van de overgebleven gelden voor de
opvang van Oekraïners. Gaan we deze gelden ook oppotten, of kunnen we deze
mogelijk inzetten voor opvang van vluchtelingen of zelfs voor huisvesting in de
breedste zin van het woord? Dan komen deze middelen ten goede aan de hele
gemeenschap, zoals ook grote delen van de gemeenschap die zich hebben ingezet,
en nog inzetten, voor een menswaardige opvang van deze oorlogsvluchtelingen.
Diederik Hoekman
Fractievoorzitter PvdA Zwartewaterland
